نوجوان بودم . در فاصله ای نه چندان دور از خانه مان ساختمانی با دیوارهای نما شده سیمان سفید بود . بچه ها بهش می گفتن ساختمان سفید . تیمارستان بود . یادمه وقتی داشتیم باهم بازی می کردیم به هر دلیلی بچه ها بهم می گفتن تو حالت خیلی بده باید ببریمت ساختمون سفید.
یه بار دووم نیاوردمو از بچه محل بزرگترم که بهم گفت باید بری ساختمون سفید پرسیدم اونجا چه خبره ؟
جوابش هنوز یادمه : ” باید بری تا بهت برق وصل کنن خوب شی !
تو سالهای بعد دیدن فیلمی به اسم ذهن زیبا تصویری عینی تر از برق دادن بهم داد . بازیگر تحت نظر یه روانپزشک کلاهی پر از الکترودها بر سر داشت و در حالی که دست و پاهاش بسته بود و پد بین دندوناش برق بهش می دادن. واسه همین ترس از ساختمون سفید واسه مدتها ذهنم درگیر بود و نگران که نکنه یه روزی پام به ساختمون سفید برسه.
چه میدونم شاید تاثیر همین جمله بود و تصویر ذهنی که سبب شد واسه فرار از ساختمون سفید بشم مهندس برق !
کم کم که درک درستی از جریان و فرکانس پیدا کردم تازه فهمیدم قصه از چه قراره و منشاء این ترس از عدم شناخت ناشی می شده .
کم کم این قصه رو فراموش کردم . تا اینکه سالها بعد و در اثنا کار حرفه ای با مفهوم الکتروتراپی آشنا شدم.
الکتروتراپی دامنه وسیعی از کاربردها و تجهیزات مرتبط رو شامل میشه که هر روز هم بر این طیف افزوده میشه و قابلیت یا امکان جدیدی مورد بحث قرار می گیره.
برای تبیین بیشتر تاریخچه مختصری ازین فناوری رو می گم:
- الکتروتراپی یا استفاده از انرژی الکتریکی برای مقاصد پزشکی، تاریخچه طولانی و پر چالشی داره که به قرن 18 برمی گرده.
- در سال 1745، Pieter van Musschenbroek پزشک هلندی کشف کرد که پای قورباغه با لمس یک میله فلزی باردار منقبض می شود، در اواخر قرن هجدهم، پزشک ایتالیایی لوئیجی گالوانی نشان داد که پای قورباغه را می توان با جریان الکتریکی منقبض کرد، که آن را «الکتریسیته حیوانی» نامید.
- در قرن نوزدهم، الکتروتراپی به عنوان یک روش درمانی پزشکی مورد استفاده قرار گرفت. در سال 1801، پزشک ایتالیایی، جیووانی آلدینی، با استفاده از باتری، جریان الکتریکی را به جنایتکاری که تازه اعدام شده بود، وارد کرد و باعث تشنج و حرکت بدن شد.
- در اواخر قرن نوزدهم، الکتروتراپی به عنوان روش درمانی پزشکی پذیرفته شد، در سال 1871، اولین ماشین الکتریکی طراحی شده برای استفاده درمانی، بنام Zander، توسط پزشک سوئدی گوستاو زاندر ساخته شد. در سال 1874، گیوم دوشن، متخصص مغز و اعصاب فرانسوی، تکنیکی به نام “فارادیزاسیون” را توسعه داد که از تحریک الکتریکی برای تشخیص و درمان اختلالات عصبی استفاده می کرد.
- در طول قرن بیستم، الکتروتراپی برای اهداف پزشکی مختلفی از جمله کنترل درد، توانبخشی عضلانی و تحریک عصبی مورد استفاده قرار گرفت. امروزه، الکتروتراپی به طور گسترده ای در فیزیوتراپی و سایر زمینه های پزشکی با طیف وسیعی از دستگاه ها و تکنیک ها در دسترس متخصصان است .
EMS چیست ؟
تحریک الکتریکی عضلات (EMS) تکنیکی است برای تحریک عضلات با استفاده از پالسهای الکتریکی. ازین تکنیک برای اهداف مختلفی از جمله توانبخشی، کنترل درد و افزایش عملکرد های عضلانی و استقامتی در ورزشکاران ورزشهای قهرمانانی استفاده شده است.
EMS در عمل روشی است که با قرار دادن الکترودها بر روی پوست، عضله مورد هدف را تحریک و وادار به انقباض کرد . تفاوت TENS و EMS TENS و EMS هر دو نوعی روش درمانی مبتنی بر تحریک الکتریکی هستند، اما کاربردهای متفاوتی دارند و از پالسهای متفاوت الکتریکی استفاده می کنند.
TENS در درجه اول برای تسکین درد استفاده می شود. تنس از جریان الکتریکی با فرکانس پایین استفاده می کند که اعصاب حسی را برای کاهش سیگنال های درد به مغز فریب می دهد. جریان الکتریکی از طریق الکترودهایی که روی پوست در نزدیکی ناحیه درد قرار می گیرند، منتقل می شود. TENS اغلب برای درمان دردهای مزمن مانند آرتریت، کمردرد و فیبرومیالژیا استفاده می شود. از سوی دیگر، EMS از جریان الکتریکی با فرکانس بالاتر استفاده می کند که اعصاب حرکتی را تحریک و حرکت عضلات را کنترل می کنند.
EMS اغلب برای بهبود قدرت عضلانی، استقامت و ریکاوری عضلانی استفاده می شود. می توان از آن برای جلوگیری از آتروفی عضلانی، بهبود جریان خون و کاهش اسپاسم عضلانی استفاده کرد. EMS اغلب در فیزیوتراپی، پزشکی ورزشی و برای تمرینات تناسب اندام استفاده می شود. تفاوت اصلی بین TENS و EMS در نوع جریان مورد استفاده و هدف مورد نظر است. TENS اعصاب را برای تسکین درد تحریک می کند، در حالی که EMS عضلات را برای بهبود قدرت و عملکرد تحریک می کند.یکی از مزایای اصلی EMS این است که می توان از آن برای کمک به بهبود افراد پس از جراحات و اعمال جراحی استفاده کرد. با تحریک عضلات، EMS می تواند به جلوگیری از آتروفی عضلانی و تقویت رشد عضلات کمک کند، که سبب بهبود دامنه حرکت و کاهش درد می شود.
EMS در توانبخشی افراد مبتلا به بیماری هایی مانند سکته مغزی، آسیب نخاعی و مولتیپل اسکلروزیس استفاده شده است.
دامنه فرکانس های مورد استفاده :
به طور کلی، فرکانس های پایین تر (کمتر از 10 هرتز) برای بهبود علائم اسپاسم عضلات استفاده می شود، در حالی که فرکانس های بالاتر (بیشتر از 50 هرتز) برای تقویت و افزایش استقامت عضلات استفاده می شود.شدت پالسهای مورد استفاده در درمان آتروفی عضلانی به اهداف درمانی خاص و شرایط فرد بستگی دارد. به طور معمول، فرکانس 20-50 هرتز برای بازسازی بافت عضلات استفاده میشود، در حالی که فرکانس 50-100 هرتز برای تقویت عضلات استفاده می شود. EMS می تواند راهکار مفیدی در درمان آتروفی عضلانی باشد. به ویژه برای افرادی که به دلیل آسیب، بیماری یا عوامل دیگر قادر به انجام انقباضات ارادی عضلانی نیستند.
حفظ توده عضلانی: EMS می تواند به حفظ توده عضلانی در افرادی که قادر به انجام تمرینات مقاومتی سنتی نیستند کمک کند. پالس های الکتریکی می توانند انقباضات عضلانی را ایجاد کرده و به حفظ اندازه و قدرت عضلات کمک کنند.
افزایش جریان خون: EMS می تواند به افزایش جریان خون در عضلات کمک کند، که سبب بهبود جریان خون و رساندن مواد مغذی و اکسیژن به ماهیچه ها شود. توجه به این نکته ضروری است که EMS می تواند ابزار مفیدی در مدیریت آتروفی باشد، اما باید همراه با سایر اشکال ورزش و توانبخشی استفاده شود. EMS همچنین باید تحت راهنمایی یک متخصص واجد شرایط استفاده شود تا اطمینان حاصل شود که برای نیازهای خاص فرد تمرینات صحیح و کارآمد برنامه ریزی شود.
کاهش درد عضلانی: EMS می تواند برای کمک به کاهش درد عضلانی پس از ورزش یا آسیب های ورزشی استفاده شود. پالس های الکتریکی با افزایش جریان خون در ماهیچه ها سبب تسریع حذف مواد زائد و کاهش التهاب می شوند.
افزایش انعطاف‌پذیری و دامنه حرکت: EMS می‌تواند برای کمک به افزایش انعطاف‌پذیری و دامنه حرکت در عضلاتی که در حال بهبودی پس از آسیب یا جراحی هستند استفاده شود. پالس های الکتریکی می تواند به کشش و طولانی شدن فیبرهای عضلانی کمک کند و باعث انعطاف پذیری و تحرک بهتر شود.
توانبخشی:
EMS می تواند راهکار مفیدی برای توانبخشی در افراد مسن باشد. با افزایش سن، کاهش توده عضلانی و قدرت طبیعی بروز می کند که می تواند بهبودی پس از آسیب یا بیماری در این افراد را دشوارتر کند.
تقویت تعادل و تحرک: استفاده از EMS برای توانبخشی در افراد مسن سبب تحریک عضلات مسئول تعادل و حرکت، و در نتیجه بهبود هماهنگی و ثبات حرکتی شود.
کنترل درد: می تواند برای کمک به مهار درد در افراد مسن در دوره نقاهت پس از آسیب یا جراحی استفاده شود. همچنین با کمک به ترشح اندورفین که مسکن طبیعی تولید شده توسط بدن است می تواند سبب بهبود علائم درد در این افراد شود.
EMS در درمان بیماریهای ارولوژیک:
معمولاً برای درمان برخی بیماری‌ها مانند بی‌اختیاری ادرار یا اختلال نعوظ استفاده میشود.
بی اختیاری ادرار: EMS می تواند برای تحریک عضلات کف لگن استفاده شود که می تواند به تقویت آنها و بهبود کنترل مثانه کمک کند. این قابلیت می تواند به ویژه برای بیمارانی که بی اختیاری ادرار استرسی (SUI) یا بی اختیاری ادرار فوری (UUI) را تجربه می کنند مفید باشد.
اختلال نعوظ: EMS همچنین می تواند برای تحریک ماهیچه های آلت تناسلی استفاده شود، که می تواند به بهبود جریان خون و به طور بالقوه افزایش عملکرد نعوظ کمک کند. این تکنیک می تواند گزینه ای برای بیمارانی باشد که قادر به مصرف داروهای خوراکی یا درمان های دیگر برای اختلال نعوظ نیستند.
تسکین درد: EMS همچنین می تواند به عنوان یک روش غیر تهاجمی تسکین درد برای بیماران مبتلا به درد مزمن لگن یا سایر بیماری های اورولوژیک باشد.
مراقبت های قبل و بعد از عمل: EMS را می توان به عنوان بخشی از مراقبت های قبل یا بعد از عمل برای بیمارانی که تحت عمل های جراحی اورولوژیکی مانند جراحی پروستات قرار می گیرند، استفاده شود که می تواند سبب کاهش دوره نقاهت و بهبودی شود.
ای ام اس و زیبایی:
EMS گاهی اوقات در صنعت زیبایی برای تقویت و باصطلاح کشیدن پوست استفاده می شود. ایده پشت استفاده از EMS برای تقویت ماهیچه های زیر پوست است، که سبب سفت شدن و فرمگیری عضلات صورت و در نتیجه لیفت پوست شود. یک دستگاه کوچک برای رساندن جریان الکتریکی سطح پایین به عضلات زیر پوست کافیست.
EMS اغلب در ترکیب با سایر درمان های مراقبت از پوست، مانند میکرودرم ابریژن یا ماساژ صورت، برای بهبود نتایج استفاده می شود. EMS گاهی اوقات به عنوان درمانی برای کاهش سلولیت استفاده می شود، اما اثربخشی آن برای این منظور هنوز مورد بحث است و تحقیقات بیشتری برای تعیین اثربخشی آن مورد نیاز است. تصور میشود جریان الکتریکی به شکستن سلول‌های چربی و افزایش گردش خون کمک می‌کند، که می‌تواند به کاهش سلولیت کمک کند.
EMS اغلب در ترکیب با سایر درمان‌ها، مانند ماساژ موضعی، برای بهبود نتایج استفاده میشود. توجه به این نکته مهم است که اثربخشی EMS برای کاهش سلولیت هنوز نامشخص است و نتایج ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. علاوه بر این، EMS باید با احتیاط و فقط تحت راهنمایی یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی واجد شرایط یا متخصص زیبایی استفاده شود تا از خطرات و عوارض جانبی بالقوه جلوگیری شود. درمان های غیرتهاجمی دیگری مانند ماساژ، رولینگ پوستی و رادیوفرکوئنسی وجود دارد که ممکن است در کاهش ظاهر سلولیت موثرتر باشد.
فهرست منابع :
Park, J., Lee, S., & Hwang, P. (2020). The Effects of Electrical Stimulation on Skeletal Muscle Atrophy. Frontiers in Physiology, 11, 596799.
García, J. J., Rodríguez-Miguelez, P., Marques-Jiménez, D., Cuevas, M. J., & González-Gallego, J. (2014). Electrical stimulation in the treatment of muscle atrophy. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 54(3), 371-386.
Laubacher, M., & von Tscharner, V. (2016). The use of neuromuscular electrical stimulation to improve skeletal muscle strength and function in healthy and non-healthy populations: A systematic review and meta-analysis. Frontiers in Physiology, 7, 335.
Filipovic, A., Kleinöder, H., & Dörmann, U. (2011). Electrostimulation–a systematic review of the effects on muscle strength and power, and parameters that influence those effects. The Journal of Strength & Conditioning Research, 25(9), 2496-2507.
Osawa, Y., Oguma, Y., Ishii, N., & Nitta, K. (2014). The effects of electrical stimulation on muscle atrophy and oxidative capacity in hemodialysis patients. Nephron Extra, 4(2), 41-49.