آیا فیزیوتراپی با EMS موثر است؟
فیزیوتراپی با EMS (تحریک الکتریکی عضلات) روشی غیر تهاجمی است که در آن با استفاده از پالس‌های الکتریکی کنترل‌شده، عضلات به انقباض و استراحت وادار می‌شوند. دستگاه ای‌ام‌اس برای این منظور از سیگنال‌های الکتریکی که توسط مغز برای تحریک عضلات ارسال می‌گردد، تقلید می‌کند. این تقلید هوشمندانه، نه‌تنها به تقویت عضلات و بازگرداندن عملکرد آن‌ها پس از آسیب یا بیماری کمک خواهد کرد، بلکه در کاهش درد، بهبود گردش خون و تسریع فرایند ترمیم نیز نقش بسزایی دارد.
از EMS به‌عنوان یک ابزار قدرتمند در درمان طیف وسیعی از شرایط بالینی، مانند سکته مغزی، ضایعات نخاعی، آتروفی عضلانی ناشی از بی‌حرکتی، دیسک کمر و بازسازی عضلات پس از جراحی‌های ارتوپدی استفاده می‌شود.
فیزیوتراپی با EMS به توانبخشی بیماران کمک می‌کند تا قدرت عضلانی خود را بازیابند و استقلال عملکردی بیشتری پیدا کنند. همچنین به‌طور قابل‌توجهی کیفیت زندگی آن‌ها را نیز بهبود می‌بخشد. محبوبیت EMS تنها به‌خاطر اثربخشی آن نبوده، بلکه ماهیت غیر تهاجمی و قابلیت استفاده از آن در محیط‌های بالینی، حتی در منزل با دستگاه فیزیوتراپی ems خانگی نیز از عوامل اصلی گسترش آن هستند.
فیزیوتراپی با EMS چگونه است؟
فیزیوتراپی با دستگاه EMS بر پایه اصول پیچیده الکتروفیزیولوژی و فیزیولوژی عصب و عضله صورت می‌گیرد؛ اما EMS چیست؟ تحریک الکتریکی عضلات، Electrical Muscle Stimulation به اختصار EMS، یک تکنیک درمانی و تمرینی است که با ارسال پالس‌های الکتریکی کوچک به عضلات، باعث انقباض آن‌ها می‌شود. پالس‌های الکتریکی از طریق الکترودهای چسبی یا تعبیه شده در لباس‌های مخصوص به عضلات می‌رسند. EMS نسبت به انقباضات ارادی، فیبرهای عضلانی بیشتری را به‌طور همزمان فعال می‌کند. در حالت طبیعی، مغز سیگنال‌های الکتریکی را از طریق نورون‌های حرکتی به عضلات می‌رساند. این سیگنال‌ها به محل اتصال عصبی-عضلانی و سپس به دپلاریزاسیون غشای سلول عضلانی (سارکولم) منتقل می‌شود که در نهایت بر اثر آن فیبرهای عضلانی منقبض خواهند شد.
توانبخشی و فیزیوتراپی با ای‌ام‌اس، این فرایند طبیعی را شبیه‌سازی می‌کند، اما یک تفاوت کلیدی دارد. پالس‌های الکتریکی مستقیما از طریق الکترودهای قرار گرفته بر روی پوست به اعصاب حرکتی یا حتی فیبرهای عضلانی ارسال می‌شوند.
یکی از مزایای فیزیوتراپی با EMS نسبت به انقباضات ارادی، امکان فعال‌سازی همزمان و غیر انتخابی واحد‌های حرکتی است. در درمان فیزیوتراپی، بدن ابتدا واحد‌های حرکتی کوچک‌تر را فعال می‌کند، سپس به تدریج واحد‌های بزرگ‌تر را به‌کار می‌گیرد؛ اما EMS قادر است به‌طور مستقیم واحد‌های حرکتی بزرگ‌تر را فعال کند. این امر یک مزیت بزرگ برای افراد ضعیف یا آسیب‌دیده که حرکت عضلات برای‌شان به‌صورت ارادی دشوار است، به‌حساب می‌آید.
همچنین ببینید: دستگاه EMS تقویت عضلات بازو (بازوبند مگنتی)
کاربردهای گسترده EMS در توانبخشی
فیزیوتراپی با EMS به‌خاطر اثربخشی و قابلیت‌های فراوانی که ارائه می‌دهد، در طیف وسیعی از شرایط بالینی و نیازهای توانبخشی کاربرد دارد.
توانبخشی با ای ام اس در اختلالات نورولوژیک
توانبخشی با ای ام اس می‌تواند در بیماران دچار آسیب‌های سیستم عصبی مرکزی و محیطی، بسیار موثر واقع شود.
- توانبخشی پس از سکته مغزی یا جراحی نورولوژیک: یکی از شایع‌ترین علل ناتوانی حرکتی در جهان سکته مغزی است. این عارضه در برخی مواقع به فلج یا ضعف عضلانی منجر می‌شود. فیزیوتراپی با EMS، عضلات ضعیف یا فلج را به حرکت واداشته، قدرت عضلانی را بهبود بخشیده، دامنه حرکتی را افزایش داده و اسپاسم غیر ارادی عضلات را برطرف می‌کند.
- ضایعات نخاعی و MS: در شرایط این چنینی، EMS می‌تواند تروفی عضلانی را حفظ کرده، مانع از دنرواسیون و اسپاستیسیتی شود و حتی برای انجام حرکات عملکردی در بیماران با ضایعات نخاعی ناقص، عضلات را فعال کند.
- جلوگیری از تحلیل عضلانی در سالمندان و افراد بی‌تحرک: یکی از مهم‌ترین کاربردهای فیزیوتراپی با EMS تقویت عضلات افرادی است که به دلایل مختلف مانند کهولت سن، بستری طولانی‌مدت، کما یا بیماری‌های مزمن تحرک کمی دارند. سالمندان بر اثر فرایند طبیعی سالخوردگی و کاهش فعالیت بدنی، بیشتر در معرض آتروفی عضلانی قرار می‌گیرند. تحلیل عضلانی می‌تواند استقلال عملکردی را کاهش داده، خطر سقوط را افزایش دهد و بر کیفیت زندگی نیز تاثیر بگذارد. EMS با شبیه‌سازی انقباضات طبیعی، حتی در غیاب حرکت ارادی، مانع از تحلیل عضلات شده و به حفظ توده و قدرت عضلانی کمک می‌کند. برای مثال بیماری که پس از بستری طولانی‌مدت ناشی از شکستگی لگن، دچار ضعف شدید در عضلات پاها شده، با استفاده از دستگاه فیزیوتراپی EMS خانگی قادر است به تدریج قدرت عضلانی خود را بازیابد.
- درمان پارگی رباط زانو و بازسازی پس از جراحی‌های ارتوپدی: فیزیوتراپی با EMS می‌تواند نقش موثری در توانبخشی پس از جراحی‌های ارتوپدی به‌خصوص در موارد پارگی رباط زانو یا تعویض مفصل زانو، لگن و... ایفا کند. چنین جراحی‌هایی موجب ضعف عضلانی، به‌خصوص در عضله چهارسر ران می‌شوند.
- درمان پارگی رباط زانو: پس از جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی (ACL)، اغلب بیماران دچار مهار عضلانی آتروژنیک می‌شوند. این عارضه از فعال‌سازی کامل عضله چهارسر ران جلوگیری خواهد کرد. EMS به‌طور مستقیم عضله چهارسر را تحریک و به بازسازی عضلانی، افزایش قدرت و بهبود دامنه حرکتی کمک می‌کند.
کاهش درد عضلات و مفاصل با ای ام اس
کاهش درد عضلات و مفاصل با ای ام اس از طریق چندین مکانیسم صورت می‌گیرد.
کنترل درد:
EMS با تحریک فیبرهای عصبی قطور (A-beta)، سیگنال‌های درد که از طریق فیبرهای نازک‌تر (C و A-delta) منتقل می‌شوند را در سطح نخاع مسدود می‌کند. این مکانیسم تا حدودی شبیه به عملکرد TENS است.
آزادسازی اندورفین‌ها:
پالس‌های الکتریکی، به‌ویژه با فرکانس‌های خاص، قادرند مسکن‌های طبیعی بدن مانند اندورفین‌ها و انکفالین‌ها را آزاد کنند.
کاهش اسپاسم عضلانی:
گرفتگی‌های عضلانی دردناک به‌خصوص در ناحیه کمر و گردن با رفع اسپاسم با محصولات EMS قابل درمان هستند. EMS انقباضات و انبساط‌های متوالی را ایجاد کرده که باعث شل شدن عضلات اسپاستیک و کاهش درد ناشی از آن می‌شوند. یک رویکرد موثر دیگر درمان اسپاسم با ورزش EMS است. در این روش EMS با تمرینات حرکتی ترکیب شده و با کنترل عضلانی، اسپاسم را کاهش می‌دهد.
پیشنهاد مقاله مرتبط: تاثیر کاردرمانی با استفاده از الکتروتراپی بر روی بیماران اسپاسم عضلانی
درمان بی اختیاری ادرار با دستگاه ای ام اس
درمان بی اختیاری ادرار با دستگاه ای ام اس یک رویکرد موثر و کاملا بی‌خطر است. بی‌اختیاری ادرار، به‌ویژه بر اثر استرس، از ضعف عضلات کف لگن نشات می‌گیرد. EMS به‌طور مستقیم عضلات کف لگن که مسئول کنترل ادرار هستند را تحریک کرده و آن‌ها را تقویت می‌کند. این روش می‌تواند جایگزین یا مکملی برای تمرینات کگل باشد. شرکت در جلسات منظم فیزیوتراپی با EMS به بهبود کنترل مثانه و کاهش یا رفع کامل بی‌اختیاری ادرار کمک شایانی خواهد کرد.
لباس ای ام اس برای معلولان
یکی از نوآوری‌های صورت گرفته در زمینه توان بخشی با EMS، توسعه لباس ای ام اس برای معلولان و افراد با اختلالات حرکتی شدید است. این لباس‌ها به الکترودهایی مجهز شده‌اند که به‌طور یکپارچه امکان تحریک همزمان چندین گروه عضلانی را فراهم می‌کنند. لباس ای ام اس در توانبخشی افراد با ضایعات نخاعی، سکته مغزی، فلج مغزی و سایر شرایط نورولوژیک که نیاز به تحریک عضلانی گسترده دارند، بسیار موثر خواهد بود. از مزایای لباس ای ام اس برای معلولان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- تحریک گسترده و یکپارچه: برخلاف الکترودهای سنتی که تنها یک یا دو عضله را پوشش می‌دهند، لباس EMS قادر است به‌طور همزمان عضلات بیشتری را درگیر کند.
- راحتی و تناسب: لباس EMS به شکلی مناسب بر روی بدن قرار گرفته، در نتیجه الکترودها ثبات بیشتری خواهند داشت. این مزیت به‌ویژه برای برای افراد دارای اسپاستیسیته یا حرکات غیر ارادی هستند، اهمیت دارد.
- پتانسیل بالا برای تمرینات عملکردی: لباس EMS امکان انجام تمرینات عملکردی و حرکت در حین استفاده را فراهم می‌کند.
- بهبود کیفیت زندگی: لباس EMS می‌تواند با حفظ توده عضلانی، کاهش اسپاستیسیتی و بهبود عملکرد حرکتی، به افزایش استقلال و کیفیت زندگی معلولان کمک کند.
بهبود گردش خون و ترمیم بافت ها
توان درمانی با دستگاه های ای ام اس موضعی عضلات را به‌طور مداوم مانند یک پمپ عضلانی منقبض می‌کند. این فرایند به بهبود جریان خون وریدی و لنفاوی در ناحیه تحت درمان کمک خواهد کرد. با بهبود گردش خون اکسیژن‌رسانی و تغذیه بافت‌ها افزایش یافته، حذف مواد زائد متابولیکی تسریع شده و فرایند ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده سرعت می‌گیرد. این ویژگی تورم پس از آسیب یا جراحی را کاهش داده و موجب بهبود زخم‌ها می‌شود.
دستگاه های EMS باشگاهی و پکیج کامل محصولات EMS ایتال فیت
کیفیت و اثربخشی فیزیوتراپی با EMS به تکنولوژی دستگاه‌ها وابسته است. ایتال فیت (Italfit) برندی معتبر در این زمینه بوده که دستگاه‌های پیشرفته‌ای را عرضه می‌کند. این تجهیزات در کلینیک‌ها، باشگاه‌ها و حتی مصارف خانگی قابل استفاده هستند.
دستگاه EMS باشگاهی ایتال فیت با طراحی ارگونومیک و قابلیت‌های پیشرفته، انجام تمرینات جامع و هدفمند برای ورزشکاران، افراد علاقه‌مند به تناسب اندام و همچنین در مراکز توانبخشی را ممکن می‌سازد. این دستگاه‌ها دارای چندین کانال مستقل برای تحریک همزمان گروه‌های عضلانی مختلف هستند. همچنین توانایی تنظیم دقیق پارامترها برای اهداف مختلف مثل افزایش قدرت، استقامت، کاهش چربی و ریکاوری را دارا می‌باشند.
پکیج کامل محصولات EMS ایتال فیت نیز شامل دستگاه اصلی، انواع الکترودهای پد، ژل‌های هدایت‌کننده و تجهیزات جانبی است که به کاربران امکان می‌دهد تا یک سیستم کامل و حرفه‌ای EMS را در اختیار داشته باشند. همچنین، کمربند لاغری EMS ایتال فیت نمونه‌ای از محصولات تخصصی‌تر این برند بوده که برای تحریک عضلات شکم و پهلو و کمک به چربی‌سوزی موضعی و تقویت عضلات مرکزی بدن طراحی شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر و انتخاب بهترین گزینه متناسب با نیازهای خود، می‌توانید از مشاوره ای ام اس ایتال فیت بهره‌مند شوید. متخصصان ایتال فیت راهنمایی‌های لازم برای انتخاب دستگاه مناسب و نحوه استفاده صحیح از آن را ارائه می‌دهند.
سوالات متداول:
در این بخش به برخی از سوالات متداول در خصوص فیزیوتراپی با EMS پاسخ می‌دهیم.
سوالات و پیشنهادات خود را در بخش کامنت بنویسید.
خیر، استفاده از EMS دردناک نبوده و تنها احساس انقباض و ارتعاش عضلانی ایجاد می‌کند. در صورت احساس درد شدید یا سوزش، باید بلافاصله به متخصص اطلاع دهید.
مدت زمان هر جلسه بسته به هدف درمانی، ناحیه تحت درمان و پروتکل تجویز شده به‌طور معمول بین ۲۰ تا ۶۰ دقیقه است.
مدت زمان لازم برای دیدن نتایج متفاوت است و به وضعیت اولیه بیمار، شدت مشکل و رعایت پروتکل درمانی بستگی دارد؛ اما نتایج آن با گذشت ۳ تا ۶ هفته استفاده منظم، احساس می‌شوند.
بله، با دستگاه فیزیوتراپی EMS خانگی می‌توانید تحت نظارت و آموزش اولیه فیزیوتراپیست از EMS در منزل استفاده کرد. با این‌حال، در شرایط پیچیده‌تر، مراجعه به مرکز توانبخشی دارای EMS در تهران یا مراکز معتبر توصیه می‌شود.